Monday, September 27, 2010

Oplosan Maneh


OPLOSAN mangan korban maneh. Lik Dul cekelan bathuk. Kanca seje, sedulur dudu, kok ndadak digawe putek to, Lik? Wis reti akibate, salahe ndadak ngoce.
’’Aku prehatin, sarakke wis bola-bali kedadeyan kok ya rak ana kapoke. Nek motor rusak, onderdile larang, dibandrek orak papa. Naming nek miras larang kok ndadak nggawe bandrekan barang?’’ kandhane Lik Dul.
Saiki pancen zamane serba instan, Lik. Wong nggawe oplosan karepe ben sekali tenggak langsung kenthip.
Nek wis ngene, sedhiluk maneh mesthi ana operasi miras.
Naming asile cuman cilukba thok. Sarakke bakule oplosan wis padha tiarap. Apa maneh nek ana ’’agen’’ sing mbocorke jadwal operasi yustisi.
Sakbaka soal oplosan rak cuman perkara miras tok, Lik.
Pemkot jare ya ameh ngoplos Taman KB. PKL seka Jalan Pahlawan ameh dicampur mbek PKL sing wis dasar nggon kana.
Naming, rencana kuwi jare nglanggar hukum. ’’Kuwi jenenge penataan,
ndhes, seje oplosan! Ngocene wingi kok mabuke saiki,’’ jawabe Lik Dul. Timbange Sampeyan ngejak ngomongke perkara banyu gendheng, mendhing mbahas soal penataan kota. Nek kuthane dhewe dadi apik kan warga isa melu seneng, Lik.
Nglanggar Hukum
Nek dianggep nglanggar hukum, kandhane Lik Dul, meh kabeh PKL kuwi nglanggar, utamane sing bukak dhasar nggon trotoar.
’’Jajal wacanen UU Lalu Lintas! Iki perkara penataan kota mbek kesempatan nggolek panguripan. Nek dikaitke mbek hukum kedhuwuren, Ton. Pancen kabeh ana aturane. Iki sing kudu dirembug bareng,’’ jawabe Lik Dul.
Zaman isih enom, Lik Dul tau dodolan radio bekas nggon trotoar ngarep Penjara Bulu. Dhasarane digelar nganggo taplak ben gampang ngringkesine nek sak wayah-wayah ana garukan. Saiki PKL wis wani nganggo tenda mbek grobak, sarakke pancen wis ana ijine. Aturane sing bener piye, warga rak reti.
Zaman mbiyen, jare Lik Dul, PKL nggon Semarang isa temata. Dhasarane rapi, orak ngganggu wong liwat. Orak kabeh dalan entuk dienggo dodolan.
Lokasi PKL kudu diputuske nganggo SK Wali Kota.
Nggon SK mau ana pasal, nek sak wayah-wayah lokasi dibutuhke Pemkot, kudu gelem pindah.
Masalahe sing nggawe SK saiki jarene rak cuman Wali Kota, Lik. Jan rak ndolor tenan, lurah mbek camat jarene ya melu-melu nentokke lokasi PKL. Apa maneh nek ameh Pemilu, kabeh ngaku balane PKL.
’’Rak sah ngomongke jarene, nek keliru malah dadi gawe.
Sing jelas perkara PKL rak isa didelok seka ndhuwur tok. Masalahe kompleks mbanget,’’ kandhane Lik Dul.
Wah, jebule nata PKL mumete kayak nenggak oplosan ya, Lik? ’’Pemkot, warga, mbek PKL sejatine saling mbutuhke. Nek padha butuhe biasane gampang ketemu.
Mulane, organisasi PKL sing wis ana kudu disolidke. Pemkot kudu nduwe instansi sing ngurusi PKL. Naming kudu isa negakke aturan sekaligus ngayomi PKL, aja cuman nariki retribusi tok. Nek musyawarah nganggo cara perwakilan asile bakal luwih nggenah, ketimbang sithik-sithik kudu regudugan,’’ jelas Lik Dul.
Ya mbuh, Lik, aku tambah mumet. Nek PKL ilang pegawai ndhek-ndhekan kangelan nggolek mangan. Nek PKL kakehan, wong-wong bingung rak isa liwat. Nek PKL disapu bersih, akeh wong kelangan panguripan. Pecah ndhase, Lik!
’’Kowe rak sah melu mumet, kabeh wis ana sing mikirke.
Nek ndhuwe usulan disampekke wae. Saiki akeh wong Balai Kota lagek degdegan, sarakke ameh ana oplosan.
Ibarat balbalan, nek ana manajer anyar biasane ana bongkar pasang pemain,’’ kandhane Lik Dul karo nguntal sega kucing nggon PKL ngarep Mesjid Baiturrahman. (67)
KAMUS SEMARANGAN
balane = temannya
kenthip = tinggi sekali, mabuk berat
ndhekndhekan = rendahan (pegawai)
ngoce = minum minuman keras
nguntal = makan
rak dholor = tidak punya otak
regudugan = keroyokan, ramai-ramai
sakbaka = sebenarnya
Kandhane Hartono
(Suara Merdeka 27 Sep 2010 halaman B)*

Monday, September 20, 2010

Nek Wis Tradisi Angel Diowahi


BADA kupat wingi Yu Nah masak kupat akeh mbanget. Jare sisandene dienggo suguhan halal bihalal. Saking akehe Lik Dul bingung natane. Ameh ditumpuk-tumpuk kaya rumah susun ya rak apik. Mengko kupate rak isa gempi. Nek ngeler kupat kudune ya digantung, ben kanginan.
Lik Dul nggantung kupate nggon ndhuwur lawang. Jare wis tradisi. Naming sing digantung kok nganti telung unting.
Kandhane mbahku cukup rong iji apa telung iji wae, dienggo syarat. Kupat mau dienggo nyambut para leluhur sing padha bali.
’’Nggantunge kupat aja nggon ndhuwur lawang. Ngiwuh-ngiwuhi wong liwat. Mengko nek kesenggol si Nang malah tiba kabeh,’’ Yu Nah bar nyanteni opor ngelikke bojone.
Lik Dul tetep nekad. Sarakke wis rak ana panggonan maneh sing dienggo nggantung. Tur maneh si Nang wis gedhe, rak bakal pecicilan maneh. Ketimbang geger, Yu Nah milih meneng. Dheknen terus nggantung kupat liyane nggon rak piring.
Zaman Lik Dul isih cilik, ibune mesthi mbeleh pitik ingon-ingonane dhewe. Saiki boro-boro ngingu pitik, wong dipanggoni dhewe wae omahe kurang amba. Latare wis ilang dienggo bangunan kabeh. Meh kabeh omah pekarangane diplester utawa dipasangi paving block. Pitikke wis rak kumanan lemah sing isa dienggo eker-eker. Ameh ngingu nggon kandhang, dha wedi kena flu burung.
Saiki tradisine tuku pitik nggon Pasar Kobong. Nggon kana pitikke isa dibelehke sisan. Taun ngarep tradisine mungkin wis beda. Pasar pitik orak nggon Pasar Kobong maneh. Jare ameh dipindhah nggon Penggaron. Naming bakule isih ngolet. Wis ’’tradisi’’ nek ameh ditata mesthi semaya bar bada.
Kerep Lali
Pancen wis tradisi, kabeh mesthi ngenteni bar bada. Lik Dul ya lagek ameh ngiderke dagangan nek badane wis bar.
Bapak ibu anggota DPRD Kota Semarang ya ngenteni bar bada lagek ngrampungke tugas-tugase sing numpuk.
’’Nek wis tradisi pancen angel diowahi, Ton. Naming dhewe kudu isa mbedakke antarane tradisi mbek kebiasaan.
Contone tarip listrik nggon Rusunawa Kaligawe. Biasane nggon dhaerah Kaligawe tarip listrikke mang mlebu tarip industri. Sarakke dhaerah kana pancen akeh pabrik. Apa maneh rumah susun kuwi bangunane mayan apik,’’ kandhane Lik Dul.
Lho, hubungane tarip listrik mbek tradisi kuwi apa, Lik?
’’Jelas ana to, Ndha! Tradisine PLN kuwi orak tau lali nagih pelanggane sing nunggak.
Naming kerep lali nek listrik byar-pet nyusahke wong akeh. PLN ya lali nek rumah susun sewa sederhana kuwi sing manggon pegel kabeh!’’ jawab Lik Dul.
Ya mesthi to, Lik! Apa maneh sing manggon nggon lantai lima, wong rusunawa kuwi rak dilengkapi lift. Nek sampeyan manggon kana mesthi menggeh-menggeh, pedhot napase.
’’Salah, naming ngomonge banter. Kuwi memang wis kebiasaanmu. Maksude pegel kuwi penduduk golongan ekonomi lemah. Para sedhulur sing manggon rusunawa kuwi kudu kerja nganti kemeng lagek entuk dhit. Lha nek tarip listrike ping sekete omah perumnas ya jelas pecah ndhase. Sing nentukke tarip jane utekke nggon endi!’’
Kontrol, Lik! Bar njaluk ngapura kok misuh-misuh.
Syawale durung entek lho! Perkara listrik rusunawa kuwi urusan cilik, pemkot mesthi isa nataki.
’’Nataki apa? Durung-durung wae wis angkat tangan, pemkot rak isa berbuat banyak sarakke rusunawa kuwi isih nggone pemerintah pusat. Tradisi endha sulaya iki lho sing marakke rakyat orak seneng,’’ kandhane Lik Dul mbek endha merga diuncali kupat karo Yu Nah.
’’Dikandhani aja nggantung kupat nggon dhuwur lawang kok ngeyel,’’ kandhane Yu Nah karo ngeteri kopi rong cangkir.
Lik Dul cengar-cengir, rak mudheng sing dikarepke bojone. Jebule kupat sing diuncalke mau akeh sing krowak merga dipangan tikus. Mulane Yu Nah wingi nglarang bojone nggantung kupat nggon dhuwur lawang merga dheknen wis apal nek nggon kana kuwi dalane tikus mara nggon piyan. Bener sampeyan, Lik. Nek wis tradisi pancen angel diowahi! (16)
KAMUS SEMARANGAN
dhit = duwit, uang
endha = menghindar
mara = datang, menuju
nataki = menangani, menghadapi
ndhas = kepala
piyan = langit-langit rumah
sisandene = sekalian
Kandhane Hartono
(Suara Merdeka 20 Sep 2010 halaman B)*